(استاد شهید عبدالقادر توانا)

شهدای زندان پل چرخی که از نخبه ترین شخصیت‌های کشور و برجسته ترین اعضای نهضت اسلامی افغانستان هستند در تاریخ این سرزمین حماسه آفریدند. شهید استاد عبدالقادر توانا، سی سال قبل از امروز همراه ۱۱۷ تن بجرم مسلمان بودن بدست رژیم خون آشام و جنایت کار کمونیست به  شهادت نایل گردیدند، یکی از شهدای جوزا ۱۳۵۸ خورشیدی شهید توانا می‌باشد.

 استاد شهید عبد القادر «توانا» فرزند ملا بابه در سال ۱۳۲۶ خورشیدی در ولسوالی مارمل، در سی کیلومتری مزار شریف در خانواده علمی و مذهبی به دنیا آمد، در شش سالگی وارد مکتب ابتدائیه ابوعصمت بلخی گردید و بعد از سپری نمودن مؤفقانه دور ه ابتدائی وارد دوره ثانویه مدرسه عالی اسدیه در شهر مزار شریف گردید و با شوق و علاقه تمام دوره ثانویه را با مؤفقیت تمام به پایان رسانید و با شور وشعف تمام به تحصیل علوم دینی پرداخت. استاد شهید توانا در همین دوره وارد عرصه سیاست شد و به مطالعه نوشته های سیاسی، اجتماعی شخصیت‌های انقلابی و مسلمان پرداخت که با تأثر از ین بینش ها با نظام فاسد وقت وایدیولوژی های وارداتی راست و چپ و افراط گرایی قومی برخورد نمود و به مبارزه بر خواست. وبه بحث و مناظره و انتشار نوشتار های دینی و ضد مارکسیستی، مائویستی و لائیک اقدام نمود و در این راستا گام های استواری برداشت و به استدلال های قوت داری پرداخت و خطوه ای از ین موضع گیری مقدس خویش عقب نه نشست و باتوانمندی خاصی معتقدات و باورمندی های دینی و سیاسی خود را تمثیل مینمود. موضع گیری های عاقلانه و سنجیده شده وی و همفکران شهیدش در عنفوان جوانی و در دوره تعلمات ثانوی، آدم را به اعجاب درمیاورد که چگونه توانستند چنین موقف گیری های استوار و متین را در برابر سیاست های فرعونی حکومت وقت و احزاب چپ و راست که توسط غولهای جهانی رهبری میشدند وپشتوانه های کلان اقتصادی و سیاسی داشتند، اتخاذ نمایند و از نهضت نـو پـای اسلامـی یـک حـرکت بزرگی بسازند که دریک جبهه با دو نیروی متکی به شرق و غرب مبارزه نمایند و از نهضت اسلامی اعجوبه یی بسازند که تارک هردو قدرت شرقی و غربی را بشکنند. در حقیقت ابراز این توانمندی های خارق العاده انسان را به یاد مبارزات آزادی بخش امام شهید حسن النباء، سید قطب شهید،امام مودودی و دیگران می اندازد که توانستند نهضت‌های نو پایی را در برابر نیروهای دین ستیز رهبری کنند. این همه فدا کاری و این همه نصرت، مصداق آیه مبارکه ذیل است: «إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ ».اگر خدا را یارى کنید یاریتان مى‏کند و گامهایتان را استوار مى‏دارد استاد شهیدتوانا بعد از اخذ دیپلوم از مدرسه عالی امام ابی حنیفه وارد دانشکده شرعیات دانشگاه کابل گردید. شهید توانا در ساله‌ای۱۳۴۷-۱۳۴۸ خورشیدی، به عنوان یکی از چهره های شاخص مقاومت اسلامی در دانشگاه کابل فعالیت می‌نمود که هسته های آن مقاومت توسط تعدادی از استـادان و محصلیـن مسلمان گذاشتـه شده بـود که استـاد شهید یکی از چهره های برجسته در بنیان‌گذاری این نهضت بود. در این مرحله دانشگاه کابل در حقیقت به عنوان مرکز ثقل حرکت‌های راست و چپ وضد دینی، جای باز کرده بود. اما جوانان نهضت اسلامی توانمندی خویش را با وصف آنکه بعد از دیگران به فعالیت آغاز کردند، نشان دادند، این همه با وصفی بود که دولت وقت در برابر جوانان نهضت با شدت وحدّت بر خورد می‌کرد. استاد شهید توانا بعد از اتمام دوره دانشگاهی به عنوان استاد در مدرسه امام ابی حنیفه مقرر گشت. بناءً مسئولیت خویش را درک نموده، جوانان دانشجو را آماده مبارزه دینی نموده جامعه اکادمیک مدرسه را جامعه دین سالار مسلمان تربیت نمود. عنایت الله خلیل یکی از شاگردان استاد شهید در مدرسه امام ابوحنیفه میگوید: هیچ گاه طلاب مدرسه امام ابوحنیفه موقف ضدالحادی استاد توانا را از یاد نمی برند و کار کرد های استاد در زمینه های تربیت و رشد اسلامی و فراخوانی، به جهاد علیه ملحدین، جاویدان خواهد ماند، استاد شهید مربی کامل و الهام دهنده حق، مجاهد با اخلاص، دانشمند شجاع، برادر دوست داشتنی و دوست مهربان بود و شاگردان خویش را بااسلوب های دقیق به مبارزه و جهاد و مناظره با حکمت حسنه، دعوت مینمود. استاد شهید بر مبنای فرموده خداوند^(ج) «اعزهً علی الکافرین» در برابر ملحدین و مزدوران، چـون سدِّ آهنینی می ایستادو مبارزه می‌کرد. ولی با مسلمین بـناء به دستـور «اذلـه عـلی المؤمنین» بـا تــواضـع و مهربانی رفتار می‌نمود. گاهی ذلت و سرافگند گی مسلمان را قبول نکرده و سر تسلیم فرو نه آورده است.چنانکه داود خان بعد از پیروزی کودتای ۱۳۵۲ به همکاری کمونست ها به دکتاتوری و اختناق روی آورد و به خصوص بر جوانان نهضت اسلامی سخت گرفت، و تعدادی از جوانان جرم فعالیت اسلامی به ده سال حبس محکوم گشت. استاد شهید از شکنجه زندان خود حکایت میکند و می‌گوید: ۱۸ شب مارا از زندان دهمزنگ به وزارت داخله برای تحقیق میبردند و دو باره از شدت تحمل شکنجه مارا در حالت اغماء و بی هوش و اپس می‌آوردند و از هیچ نوع شکنجه دریغ نمی ورزیدند. شهید تواناتقریباً پنج سال تا کودتای ننگین ثور ۱۳۵۷در زندان داود خان زیست، این زندان بعد از کودتای ثور، جهنمی برای مسلمانان تبدیل گشت و شکنجه شدت یافت. چون تصفیه جهنمی کمونیست‌ها آغاز یافت و روزانه صد ها نفر مسلمان به جوخه اعدام سپرده می‌شدند، در این ضمن فاجعه المناکی به تاریخ ۸ جوزا ۱۳۵۸ در زندان پل چرخی رُخ داد که به اعدام دسته جمعی ۱۱۷ نفر مسلمان در بند، منجر گردید که در رأس این فهرست استاد غلام محمد نیازی، انجنیر سیف‌الدین نصرت یار و استاد شهید عبدالقادر توانا و دیگران قرار داشتند، قصه اعدام اینان چنان، آزار دهنده و دلخراش و است که در این سطور نمی گنجد و ضرورت به بحث بیشتر دارد. استاد توانای شهید به قافله شهیدان راه آزادی و استقلال کشور پیوست روحش شاد و یادش گرامی باد. »قابل یاد آوری اینکه: در راه دفاع از دین و وطن بر علاوه استاد سه نفر برادران هر یک شهید استاد عبدالغفور«موفق» وشهید ثارنوال عبدالعزیز وشهید مدیرمحمد قربان و ۳۶ نفر برادرزاده ها و خواهر زاده هایش نیز به شهادت رسیده‌اند که امروزه نیز داعیه اسلامی در این خانواده جریان دارد. [۱]

[۱] . هفته نامه فجر امید، ارگان نشراتی مرکز فرهنگی شهید توانا .