بعد از ظهر روز چهارشنبه ۱۲ رمضان ۱۴۳۸ هجری شمسی، برابر  ۱۷ جوزا ۱۳۹۶ خورشیدی با میزبانی حوزه علمیه خاتم الانبیاء صلی الله علیه و آله و حضور گسترده ای علما و اساتید حوزه های علمیه و دانشگاههای کابل نشستی را تحت عنوان: «جلسه ی مشورتی علما و نخبگان پیرامون اوضاع جاری کشور در تالار موسسه نما رسانه کابل برگزار نمودند.

این نشست با گردانندگی حجت الاسلام سید جاوید شکیب زاده همراه بود، ابتداء حاجی علیجان صفری این نشست را با تلاوت آیات کلام نور بخش الهی آغاز نمودند.

در این نشست که با حضور گسترده علما، طلاب و اقشار مختلف جامعه برگزار شد، سخنرانان با اشاره به اوضاع نابسامان کشور، مردم را به وحدت و همدلی دعوت کردند و اولین سخنران این نشست حجت الاسلام والمسلمین فاضل زاده، مدیر حوزه علمیه خاتم الانبیاء^(ص) ضمن خوش آمد گویی از شرکت کنندگان در پیوند با قربانیان اخیر کشور گفت: در رأًس شهدای اخیر کشور، علما قرار دارند. همین طور اکثریت علما در هرات و کابل زخمی شده اند و نمونه اش مولوی حبیب الله حسام، رئیس شورای اخوت اسلامی، یکی از زخمیان حوادث اخیر است.

فاضل زاده در پیوند به رسالت علماء، مخصوصا در ماه مبارک رمضان اظهار داشت: یکی از فلسفه های ماه مبارک رمضان هدایت گری است که مردم باید توسط علما و به واسطه قرآن هدایت شوند، اما متأسفانه علما توان سخن گفتن و هدایت کردن را دارند، ولی صدای خود را بلند نمی کنند.

این عالم دین خاطرنشان کرد: علما و سیاسیون، شرایط کنونی را به گردن شرق و غرب می اندازند، آن ها از سمت و قوم خودشان حرف می زنند، ولی از موضع اسلام حرف نمی زنند و این کار علما باعث می شود که شرایط کنونی بدتر شود.

مدیر حوزه علمیه خاتم الانبیاء^(ص) تصریح کرد: رهبران و علمای بزرگ از خود تحرک نشان نمی دهند و یکی از دلایل نا امنی های اخیر در کشور، عدم حضورعلما در صحنه است.

دبیر «مجمع الدعوۀ التقریب» بیان داشت: علما سعی کنند موضع خودشان را مشخص کند، تا دیگران از آنها الگو بگیرند، همچنان علما باید از شرایط کنونی ترسی نداشته باشند، صدا بلند کنند و از حق هموطنان شان دفاع کنند، علماء باید در صحنه حضور داشته باشند و در قبال مردم خویش احساس مسئولیت نمایند و با آمدن آن ها در صحنه، اوضاع افغانستان بهتر خواهد شد.

حجت الاسلام فاضل زاده مدیر حوزه علمیه خاتم‌الانبیا^(ص)، در پایان سخنانش ضمن محکوم‌کردن کشتار تعدادی از علما و روحانیون در حمله تروریستی دو روز پیش در شهر هرات، اعلام کرد که عاملان این‌گونه فجایع رابطه‌ای با اسلام ندارند.
وی نقش علما را در تامین امنیت کشور سازنده و ثمربخش خواند و تاکید کرد که در هر شرایطی با توجه به اوضاع نابسامان سیاسی و امنیتی کشور وحدت و همدلی تمام اقوام و مذاهب در کشور حفظ شود.
از سوی دیگر، حجت الاسلام والمسلین شیخ غلام عباس مصباح، رئیس کمیسیون ارتباطات شورای اخوت اسلامی و عضو شورای علمای سرتاسری از علمای دیگر دینی گفت: وضعیت فعلی افغانستان به همه معلوم است، در این کشور همه تحلیلگر مسائل سیاسی شدند.

وی در ادامه افزود: هر کس که در حکومت به مقام رسید، به نظر خودش آن دولت پر از عدل و داد است، ولی همین که از مقامش برکنار شد، به نظر آنها حکومت چندین قسم عیب دارد.

این عالم دین اضافه کرد: سیاست امروز در افغانستان، عهدشکنی و چاپلوسی است، در اصل سیاست یعنی حفظ دین و شخصیت که متأسفانه اکثر سیاسیون ما دین و شخصیت خود را حفظ نمی کنند و دنبال مقام هستند.

حجت الاسلام مصباح با تأیید این که در افغانستان عدالت وجود ندارد، گفت: کسانی که پروفیسور و داکتر هستند، فعلا کراچی کشی می کنند، اما کسانی که پول دارند، ولی دانش کافی ندارند، امروز در پست هایی چون وزیر و مدیر یا معاون کار می کنند، پس گفته می توانیم که در افغانستان عدالت وجود ندارد.

این عالم دین خاطرنشان کرد: امروز مردم افغانستان نه قدرت می خواهند، نه چوکی، فقط امنیت می خواهند و آن امنیت هم در گرو وحدت مردم است.

رئیس کمیسیون ارتباطات شورای اخوت اسلامی اوضاع سیاسی و امنیتی کشور را نگران‌کننده خواند و از رهبران سیاسی کشور خواست نقش و جایگاه‌شان را به عنوان خدمت‌گذاران دلسوز مردم فراموش نکنند.
سخنران دیگر این نشست، داکتر دانش بختیاری، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی بود. او بیان کرد: حضرت علی^(ع) جامعه را به پنج ستون استوار می داند؛ علمای جامعه، حکام، عرفا، غازیان و قضات.

او ادامه داد: این پنج ستون زمانی از هم می پاشد که علمای ما به دنیا، شهوت و قدرت طمع پیدا کنند، آن زمان این ها نمی توانند مردم را هدایت کنند و دیگر نمی توانند رسالت خود را انجام دهند.

داکتر بختیاری نقش علما و روحانیون را در حل مشکلات جامعه بسیار سازنده و راهگشا خوانده و بیان کرد: علما باید مسئولیت شناس و در تمام حالات با مردم یک جا باشند، آن ها با دوری شان خود را از صحنه سیاست حذف می کنند و همین طور بار دوش جامعه می شوند.

وی در ادامه از رهبران سیاسی کشور خواست که جایگاه علما و رهبران را در کشور هیچ‌گاهی فراموش نکنند و از علما نیز خواستار هشیاری بیش‌تر در رابطه با اوضاع جاری سیاسی کشور شد.
مولوی عبدالقادر ابراهیمی، معاون شورای اخوت اسلامی نیز در این نشست افزود: علما رسالت بزرگی دارند، باید در راستای ادا نمودن رسالت شان به خواب غفلت نروند، آن ها باید در راستای اصلاحات در کشور کار کنند و رسالت علما نسبت به رسالت علما، بیشتر می باشد.

او اضافه کرد: زمانی که علما می بینند جامعه به سوی انحراف می رود، باید در برابر انحرافات صدای رسای خود را بلند کنند، برخی از علما در شرایط فعلی رسالت شان را ادا نکردند، صدای صلح خواهی خود را بلند نکردند و علما در این راستا کوتاه آمدند.

این عالم دین تصریح کرد: مردم افغانستان فرهنگ همدیگرپذیری دارند، همه ملیت ها در کنار هم زندگی کردند و رسالت خود را ادا کردند، اگر می خواهید کنترول این بحران را به دست خود بگیرید، وحدت خود را حفظ نمایید و تعصبات را از خود دور کنید.

مولوی ابراهیمی تأکید کرد: دولت نباید صدای علما را نادیده گیرد، این علما بودند که حکومت های بزرگ را به زانو درآوردند؛ از عبدالرحمن خان تا ببرک کارمل، همچنان حکومت شاهی در ایران توسط روحانیون آن کشور شکست خورد.

این عالم دین خاطرنشان کرد: دولت باید ملت را قربانی چند شخص نکند، به حرف ملت گوش بدهد، نیروهای امنیتی ما فرزندان همین کشور هستند، آنها نباید تفنگ را به سوی هموطنان خود می گرفتند، آنها باید در برابر ملت شان صبور باشند.

حجت الاسلام والمسلمین ناصری زاده از مدرسین حوزه های علمیه گفت: ما از خود باید بپرسیم که چرا وضعیت کنونی جهان اسلام و مسلمانان اینگونه شده و جهان اسلام را  دچار این گونه مصیبت ها نموده است؟

چرا امروز در جهان اسلام و اکثر کشورهای اسلامی مسلمانان گرفتار رهبران فاسد بنام دین و اسلام شده و آنها بنام اسلام خشونت را ببار می آورند وضعیت وحشت ناک را ببار آورده اند، دلیلش این است که رهبران گمراه و گمراه کننده بر ملت های مسلمان حاکم شده و مردم را به تباهی و ارتجاع می کشاند.

وی در ادامه افزود: کسانیکه از ارزشهای دینی و اخلاقیات اسلامی و دستورات الهی فاصله گرفته اند روزگارش چنین شده که ما و جهان اسلام با آن رو برو هستیم و علت همه ی این بد بختی ها و تلخ کامی ها به این جهت هست که ما اصل مهم و فریضه الهی امر به معروف و نهی از منکر را در جامعه فراموش کرده ایم.

این استاد حوزه در پایان صحبت های خویش از شخصیت های علمی و دانشگاهی خواست: علمای طراز اول افغانستان با اعلام فراخوان  باید موضع واضع در قبال نقش علمای کشور در تامین امنیت داشته باشند واز این وضعیت و سردرگمی مردم خویش را نجات دهند.

آخرین سخنران این نشست حجت الاسلام والمسلمین سید جعفرعادلی«حسینی»، رئیس سازمان جهاد فرهنگی، به رابطه مستحکم علما و مردم افغانستان گفت:  تلاش خیرخواهانه ی علما  و رابطه مستحکم مردم مسلمان افغانستان با علمای دلسوز شان پوشیده نیست و ما امروز ما  مدیون و مرهون خدمات علمای گذشته ای مان هستیم.

رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اخوت اسلامی با یاد آوری از مجاهدت و تلاش صلح طلبانه و بیدار گرانه ای آیت  الله العظمی فاضل افزود: یکی از آن عالمان دینی که بخاطر خدمات ارزشمند شان از جایگاه ممتاز برخوردار و همواره مصدر خدمات بزرگی در بخش های مختلف جامعه بودند که مهم ترین آن ایجاد صلح، دفاع از ارزشهای دینی، تقویت اخوت و برداری، رسیدگی به مستمندان و مستضعفان جامعه، ارائه و خلق آثارعلمی و دیگر خدمات و در نتیجه ی تلاشهای مخلصانه حضرت آیت الله فاضل^(ره)  بود که در جامعه تشیّع زمینه های فکری «وحدت» بوجود آمد، تخاصم به تفاهم همگانی مبدل و سرانجام «حزب وحدت اسلامی افغانستان» وارد عرصه سیاسی و اجتماعی کشور گردید، او مسئولیت شورای عالی نظارت آن حزب را به عهده داشت و بخاطر همین روحیه وحدت طلبانه او بود که در شورای عالی قیادی دولت اسلامی افغانستان نیز حضور داشت، اینکه حزب وحدت گرفتار بعضی مصایب و مشکلات و در نهایت فرو پاشی و انشعبات گردید، او در جای خود بحث دیگر و زمان مناسب تری را می طلبد.

رئیس کمیسیون الدعوۀ التقریب با تاکید بر اینکه علمای کشور همانند آیت الله فاضل^(ره) به وظایف دینی و اجتماعی و ایجاد تفاهم ملی  برای رهایی مردم این سرزمین بحران زده افزود:  امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت تقریب بین المذاهب اسلامی در افغانستان و جهان اسلام احساس می شود، آیت الله فاضل^(ره) با توجه به ساختار سیاسی و فرهنگی افغانستان نزدیک شدن مذاهب موجود در صحنه های سیاسی، فرهنگی و جهادی کشور را یکی از راه های مؤثر و پشتوانه قوی و مثبت برای پیشرفت امور این جامعه، جهت طرح عملی تقریب مذاهب اسلامی  اقدامات لازم را به عمل آورد، ارتباطات او با علمای طراز اول جهان اسلام و برای تحقق طرح همبستگی مذاهب اسلامی به تقویت فقه مقارن عملا اقدام نمود و شاگردان وی از علمای شیعه و سنی در کشورهای لبنان، پاکستان، فلسطین، سودان و غیره  در این طرح عملی گنجانیده شده بود و نمونه اش احداث پروژه بزرگ خاتم الانبیاء^(ص) که از یکسو وفات این عالم بزرگوار و از جانب دیگر در اثر بی توجهی به اهمیت آن غفلت صورت گرفت و حسادت ها باعث شد تا این هدف بزرگ به چالش گرفته شود، در صورت یکی از برنامه های این حوزه بزرگ فقه مقارن(جعفری و حنفی) اساس گذاری عملی تقریب بین المذاهب اسلامی و سر انجام رشد فرهنگ عمومی جامعه بود.

وی در پایان تاکید ورزید که باید در مدارس دینی شیعه و سنی فقه مقارن تقویت و سیره و روش علمای گذشته کشور تقویت و از ارزشهای دینی پاسداری گردد، گفت: در این راستا از علما و دلسوزان به جامعه اسلامی می خواهم تا در مشترکات با همدیگر تعاون و همکاری داشته و آن را برجسته نمایند، در شرایط کنونی که تهاجم فرهنگی بیگانگان، عقاید و اتحاد و همبستگی مسلمانان  افغانستان را نشانه گرفته از دولت های کشور های اسلامی، رسانه ها، علماء، مبلغین، دانشجویان و همه مسلمانان می خواهم که این موضوع را جدی بگیرند و از هیچ اقدامی معقول در جلوگیری از این تهاجم کوتاهی ننمایند، این نشست را مقدمه یک حرکت بزرگ علمایی جهت موضع مشترک علمای پیروان مذاهب اسلامی در افغانستان دانسته و این کشور بیش ازهرزمان دیگر، نیاز به همگرایی، تامین عدالت اجتماعی وحقوق شهروندی، وحدت وانسجام دارد که  به دور از هرنوع عمل وطرح شعارهای قومی، لسانی، سمتی وحزبی علاوه بر مخالف بودن با تمام معیارهای شرعی و اخلاقی، برخلاف مصالح ملی ومنافع علیای کشوراست.

گفتنی است که این نشست با قطعنامه پنج ماده ای توسط مجری برنامه جناب آقای سید جاوید شکیب زاده و دعائیه حجت الاسلام والمسلمین سید عبدالعظیم فاضل حسینی و اداء نماز جماعت مشترک شیعه و سنی و پذیرایی شام پایان یافت.

 

متن قطعنامه پایانی جلسه ای مشورتی علما و نخبکان، پیرامون اوضاع جاری کشور:

در شرایط حساس و شکننده ای کنونی ایجاب نموده است که تعداد از علمای دلسوز و شخصیت های نخبه ی دینی و ملی گرد هم آمده تا بر اساس حدیث شریف«کلکم راع و کلکم مسئول عن رعیته» عمل و ندای ایمانی و وجدانی خود را بلند کرده تا تمامی مسئولین و سیاستمدران فعلی را از وضعیت حساس و تاریخی آگاهی داده و مسئولیت شرعی و انسانی خود را عمل کرده باشند.

در پایان این نشست تحت عنوان: «جلسه ای مشورتی علما و نخبگان، پیرامون اوضاع جاری کشور» برگزار و نتایج مباحث مطرح شده بصورت قطنامه تهیه و موارد ذیل بدینگونه به استحضار عموم رسانیده می شود و امید واریم در این زمینه شخصیت های تأثیر گذار و دولت مداران که دغدغه اسلامی و ملی دارند توجه لازیم را معطوف نمایند:

1. ما از تمامی دولت مردان، احزاب، سیاستمداران، فرهنگیان، جامعه مدنی و تمام اقشار مختلف جامعه می خواهیم که وحدت اسلامی و ملی را اصل و سرلوحه کاری خیش قرار دهند.
2. براساس دستورات اسلامی، هرگونه افراط گرایی، تعصبات( مذهبی، قومی، منطقه ای و زبانی)، مذموم است، بدین لحاظ از تمامی شخصیت های سیاسی، احزاب و نهاد ها می خواهیم که بر اساس آموزه های دینی رفتار کرده و به دور هر گونه تعصبات عمل نمایند.
3. وظیفه اصلی علما، هدایت و روشنگری جامعه براساس ارزش های اسلامی می باشد؛ ما از علماء دلسوز و آگاه می خواهیم در این شرایط حساس و نگران کننده به شکل جدی وارد عمل شوند و نگذارند که دشمنان وطن با هر لباسی که هستند آرامش جامعه را به هم زنند و نیز از دولتمردان انتظار می رود تا در این راستا به شکل اساسی برنامه های عملی را روی دست گرفته و به اصلاحات و رفع مشکلات شهروندان این کشور اقدامات عملی نمایند.
4. حفظ وحدت اسلامی در ساختار تشکیلات نظام و تامین امنیت جانی، مالی و حیثیتی شهروندان از مکلفیت های دولت بوده که باید به آن تمکین و عمل نمایند.
5. همانگونه که در محتوای سخنرانی ها، بزرگان در این نشست نقش و رسالت علماء را بازگو نمودند، امید واریم تلاش و خدمات بزرگان گذشته به عنوان الگو و سرمشق قرار گرفته و آن را و آن را سرلوحه تمامی فعالیت های خویش در ابعاد قرار دهیم.

افغانستان- کابل

حوزه علمیه خاتم الانبیاء(صلی الله علیه و آله)

۱۲ رمضان ۱۴۳۸ هجری قمری برابر ۱۷ جوزا ۱۳۹۶ خورشیدی

گزارشگر: سید رضا احسانی