میلاد امام مهدی (عج) نه‌تنها برای شیعیان، بلکه برای تمام بشریت، نویدبخش آینده‌ای روشن است. زنده نگه‌داشتن فرهنگ مهدویت و پایبندی به ارزش‌های دینی، راهی برای آمادگی در مسیر ظهور آن حضرت خواهد بود.

به همین مناسبت، روز شنبه، مراسم جشن میلاد امام مهدی (عج) در مهدیه شهر لگولند (Legoland Billund) در بیلوند، دانمارک برگزار شد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی جهاد فرهنگی، این مراسم با مداحی و ذکر مناقب همراه بود. در پایان، حجت‌الاسلام والمسلمین سید جعفر عادلی حسینی پیرامون ولادت امام زمان (عج)؛ امیدی برای تحقق عدالت جهانی سخنرانی کرد.

وی در این سخنرانی با استناد به آیات قرآن، بر نوید پیروزی دین حق، حکومت صالحان و ضرورت شناخت امام زمان (عج) تأکید کرد. همچنین، نقش انتظار در زندگی امروز، چالش‌های اخلاقی و اجتماعی رو به افزایش و اهمیت پیروی از آموزه‌های امام مهدی (عج) و تقویت فرهنگ انتظار را مورد بررسی قرار داد و آن را راهی برای تحقق معنویت و عدالت در جامعه دانست.

اکنون توجه شما را به متن سخنرانی محقق و پژوهشگر کشور، استاد سید جعفر عادلی حسینی جلب می‌کنیم.

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم

الحمدلله رب‌العالمین، والصلاة والسلام علی سیدنا محمد و آله الطیبین الطاهرین، اللهم عجل لولیک الفرج.

خواهران و برادران گرامی، میلاد پربرکت امام مهدی (عج) بر تمامی منتظران و عاشقان ولایت مبارک باد!

در این ایام نورانی گرد هم آمده‌ایم تا میلاد خجسته دوازدهمین خورشید آسمان امامت، حضرت صاحب‌الزمان (عج) را جشن بگیریم. این روز، روز امید و انتظار است؛ روزی که دل‌های عاشقان، با یاد حضرتش گرما می‌گیرد و اشتیاق ظهورش جان‌ها را سرشار از نور می‌سازد.

مهدویت در ادیان و مذاهب مختلف

اعتقاد به ظهور یک منجی که جهان را از ظلم و فساد نجات داده و عدالت را برقرار می‌کند، در ادیان مختلف و مذاهب اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد. هرچند نام و ویژگی‌های این منجی در هر دین و مذهب متفاوت است، اما اصل عقیده به یک نجات‌بخش مشترک است.

با بررسی ادیان مختلف، مشخص می‌شود که باور به یک منجی جهانی که عدالت را برقرار خواهد کرد، میان اکثر ادیان الهی و حتی برخی ادیان غیرتوحیدی مشترک است. این مسئله نشان می‌دهد که امید به آینده‌ای روشن و نجات بشریت، همواره یکی از دغدغه‌های اساسی انسان‌ها بوده است.

امام مهدی (عج)، امید بشریت

امروز، در جهانی که ظلم، فساد و بی‌عدالتی بیداد می‌کند، اندیشه مهدویت همچون نوری، دل‌های آزادگان را روشن می‌سازد. امام مهدی (عج)، منجی تمام بشریت است و حکومت او، بر پایه عقل، عشق و عدالت جهانی بنا خواهد شد.

در دنیای امروز، با گسترش شبهات و هجوم تبلیغات ارزش‌ستیزانه در فضای مجازی، شناخت جایگاه اهل‌بیت (ع) و معرفی صحیح مکتب آن‌ها بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد. در این فرصت، نگاهی به جایگاه اهل‌بیت (ع) و امام عصر (عج) در قرآن و سنت خواهیم داشت تا مسئولیت خود را در برابر آن حضرت بهتر بشناسیم.

آیاتی در فضائل اهل بیت (ع) و ولایت امام زمان (عج)

مهدویت؛ تحقق وعده الهی و پیروزی دین حق

«هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَكَفَى بِاللَّهِ شَهِيدًا» (سوره فتح، آیه ۲۸)

اوست که پیامبرش را با هدایت (قرآن) و دین حق فرستاد تا آن را بر همه ادیان غالب گرداند، و خداوند به عنوان گواهی بر این حقیقت کافی است.

بحث مهدویت، وعده‌ی الهی است که تحقق آن، پیروزی دین حق بر تمام ادیان و اندیشه‌ها را در پی خواهد داشت. در این آیه، خداوند پس از ذکر ارسال پیامبر، قرآن و دین حق، اراده‌ی خود را بر پیروزی آن بر همه‌ی ادیان اعلام می‌کند. سپس، خود را به‌عنوان گواه معرفی می‌کند؛ زیرا تنها پروردگار از آینده آگاه است و شهادت می‌دهد که آینده از آنِ اسلام و مؤمنان خواهد بود.

آیه مودت و محبت به اهل بیت (ع)

«قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى» (شوری، ۲۳).

این آیه، محبت و پیروی از اهل‌بیت (ع) را به عنوان اجر رسالت پیامبر (ص) معرفی می‌کند. امام زمان (عج)، آخرین امام از این خاندان مطهر است و در عصر ما، مودت و پیروی از او، نشانه ایمان حقیقی است.

آیه تطهیر و طهارت اهل بیت (ع)

«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا» (احزاب، ۳۳).

بر اساس این آیه، اهل‌بیت (ع) از هرگونه ناپاکی مبرّا هستند. امام مهدی (عج) نیز به عنوان یکی از اعضای این خاندان، از سوی خداوند برای هدایت بشر انتخاب شده و پیروی از او، راهی برای رسیدن به طهارت و هدایت الهی است.

آیه جانشینی حکومت صالحان

«وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي ٱلزَّبُورِ مِن بَعْدِ ٱلذِّكْرِ أَنَّ ٱلْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ ٱلصَّلِحُونَ» (انبیاء، ۱۰۵).

این آیه، نوید آینده‌ای را می‌دهد که صالحان، به رهبری امام مهدی (عج)، وارث زمین خواهند شد و حکومتی بر پایه عدالت و معنویت برقرار خواهد گردید.

آیه نوید ظهور و نجات مستضعفان

«وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسْتُضْعِفُوا فِي ٱلْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ ٱلْوَارِثِينَ» (قصص، ۵).

در دورانی که ظلم و بی‌عدالتی سراسر جهان را فرا گرفته است، این آیه امیدی برای مستضعفان است که دوران سیطره مستکبران پایان خواهد یافت و حکومت جهانی مهدوی، بساط ظلم را برخواهد چید.

آیه بقیة‌الله و امام مهدی (عج)

«بَقِيَّةُ ٱللَّهِ خَيْرٌ لَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ» (هود، ۸۶).

در فرهنگ دینی، امام مهدی (عج) به‌عنوان «بقیة‌الله» معرفی شده است. او یادگار الهی بر زمین است و ظهورش، نویدی برای همه مؤمنان است که در مسیر حق استقامت ورزند.

لزوم شناخت امام زمان (عج)

پیامبر اسلام (ص) می‌فرماید:

«مَن ماتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمامَ زَمانِهِ ماتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً» (صحیح مسلم، ج ۶، ص ۲۲).

این حدیث، بیانگر ضرورت شناخت امام عصر (عج) است. در جهانی که بحران‌های معنوی و اجتماعی گسترده شده، شناخت و پیروی از امام زمان (عج) راه نجات از جاهلیت مدرن و دستیابی به سعادت حقیقی است.

امام مهدی (عج) نه‌تنها برای شیعیان، بلکه برای تمام بشریت، امید و چراغ راه است. در دورانی که ارزش‌های انسانی مورد تهدید قرار گرفته، بیش از هر زمان دیگری نیازمند احیای فرهنگ انتظار، عمل به تعالیم اهل‌بیت (ع) و تقویت ارتباط معنوی با امام زمان (عج) هستیم. امید که با تلاش در مسیر حق و تقوا، در زمره منتظران حقیقی حضرت باشیم و روزی شاهد طلوع خورشید ولایت مهدوی باشیم.

نماینده واقعی امام زمان (عج) در دوران غیبت کیست؟

پیش از نقل حدیثی درباره نماینده واقعی امام زمان (عج) که باید مرجعی جامع‌الشرایط باشد، لازم است به سه عنوانی اشاره کنم که در کشور ما و بسیاری از کشورهای اسلامی، مظلوم و غریب واقع شده‌اند:

شهید: گاه به هر درگذشته‌ای «شهید» می‌گویند، در حالی که مفهوم شهید در قرآن و احادیث اهل‌بیت (ع) معنای خاص خود را دارد.

جهاد: هر فردی که سلاح به دست گیرد، «مجاهد» خوانده می‌شود، اما جهاد نیز بر اساس تعالیم الهی شرایطی دارد.

مراجع تقلید: مرجع تقلید نیز باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد، نه هر فقیهی که دانش فقهی دارد.

امام حسن عسکری (ع) در حدیثی معروف، ویژگی‌های نمایندگان واقعی امام زمان (عج) در دوران غیبت را این‌گونه بیان کرده‌اند:

«فأما من كان من الفقهاء صائنا لنفسه حافظا لدينه مخالفا لهواه مطيعا لأمر مولاه فللعوام أن يقلدوه. وذلك لا يكون إلا بعض فقهاء الشيعة لا جميعهم» (وسائل الشیعة، ج 27، ص 131 / الاحتجاج، شیخ طبرسی، ج 2، ص 263)

«اما هر فقیهی که از نفس خود مراقبت کند، دینش را حفظ نماید، از هوای نفس پیروی نکند و مطیع فرمان مولای خود باشد، بر مردم واجب است که از او پیروی کنند. و این ویژگی‌ها تنها در برخی از فقهای شیعه وجود دارد، نه در همه آنان.»

این حدیث، ملاک‌هایی روشن برای مرجعیت دینی بیان می‌کند:

صیانت نفس: فقیه باید از گناهان و لغزش‌های اخلاقی دوری کرده و خود را در برابر وسوسه‌های نفسانی حفظ کند.

حفظ دین: باید به آموزه‌های دینی پایبند باشد و از تحریف یا انحراف در معارف اسلامی جلوگیری کند.

مخالفت با هوای نفس: نباید به دنبال منافع شخصی، دنیوی یا جاه‌طلبی باشد.

اطاعت از امر مولی: باید تسلیم اوامر خداوند و اهل‌بیت (ع) باشد و بر اساس احکام الهی عمل کند.

امام عسکری (ع) در این حدیث تصریح می‌کنند که این ویژگی‌ها تنها در برخی از فقهای شیعه یافت می‌شود، نه در همه آنان. این جمله نشان می‌دهد که مرجعیت و زعامت دینی، صرفاً به داشتن علم فقهی وابسته نیست، بلکه تقوا و ویژگی‌های اخلاقی و ایمانی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند.

احیای مناقب‌خوانی؛ میراث فرهنگی و مذهبی شیعیان افغانستان

امام رضا (ع) درباره اهمیت احیای شعائر دینی و برپایی مجالس معارف اهل‌بیت (ع) می‌فرمایند:

«مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَى فِيهِ أَمْرُنا، لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ القُلُوبُ»

(عیون أخبار الرضا (ع)، ج 1، ص 294 / بحار الأنوار، ج 1، ص 200)

«هر کس در مجلسی بنشیند که در آن امر (تعالیم و معارف) ما احیا شود، قلبش در روزی که قلب‌ها می‌میرند، نخواهد مرد.»

این حدیث شریف نشان می‌دهد که زنده نگه‌داشتن معارف اهل‌بیت (ع) وظیفه حتمی پیروان ایشان است. چنین مجالسی نباید فقط به حاجت‌طلبی فردی و امور شخصی محدود شود، بلکه باید به رشد فکری، اجتماعی و عقیدتی جامعه بپردازد.

یکی از مهم‌ترین روش‌های تقویت معارف اهل‌بیت (ع)، مناقب‌خوانی است. در میان اهل سنت، این سنت به‌عنوان نعت‌خوانی شناخته می‌شود. من از مناقب‌خوانان عزیز تشکر می‌کنم و بر لزوم تقویت این سنت تأکید دارم. در سال ۱۳۹۹ خورشیدی، کتاب آیین مناقب‌خوانی را تألیف و در قم منتشر کردم. اکنون قصد دارم چاپ دوم این کتاب را با اصلاحات و معرفی مناقب‌خوانان مختلف در کشورهای اروپایی آماده انتشار کنم.

تکیه‌خانه‌های تاریخی و نقش آن‌ها در احیای مناقب‌خوانی

در کابل و دیگر ولایات افغانستان، تکیه‌خانه‌های کهن و معروفی وجود دارد که در برگزاری مجالس مناقب‌خوانی نقش مهمی داشته‌اند. یکی از آن‌ها تکیه‌خانه شهید همتیار علی‌خان در چنداول کابل است. این تکیه‌خانه بعدها به جعفریه تغییر نام یافت.

ماجرای تاریخی همتیار علی‌خان

در دوران عبدالرحمن خان، تکیه‌خانه‌های شیعیان تحت فشار بودند. او برخی از این تکیه‌خانه‌ها را به مسجد تبدیل کرد و با تمسخر گفت: «بت‌خانه‌ات را به مسجد تبدیل کردیم.»

در یکی از مجالس فاتحه‌خوانی، وقتی عبدالرحمن خان از مسجد خارج شد، همتیار علی‌خان در مقابل او ایستاد و این شعر را خواند:

ببین شرافت بت‌خانه مرا ای شاه

که چون خراب شود خانه خدا گردد.

این اقدام، عبدالرحمن خان را خشمگین کرد و او دستور قتل همتیار علی‌خان را صادر کرد. قبر این شهید راه ولایت، ملا یوسف علی خان، و دختر مبلغه او، اکنون در محوطه مسجد جعفریه قرار دارد.

جنایات عبدالرحمن خان علیه شیعیان

از دیگر جنایات این دوره، ماجرای ساخت مسجد عیدگاه کابل بود. سید حسن رضا، فرزند سید جعفر، به دلیل نوشتن عبارتی مذهبی مورد خشم قرار گرفت و به دستور عبدالرحمن خان، چشمانش را میل کشیدند. پولی که او برای نجات جان خود پرداخت کرد، در ساخت این مسجد به‌کار رفت. این جنایت در سراج التواریخ (جلد سوم، صفحه ۵۸۲) ثبت شده است.

علاوه بر شهادت همتیار علی‌خان، حدود ۳۰۰ نفر دیگر از شیعیان کابل به شهادت رسیدند و اجساد آن‌ها در زیارت پنجه‌شاه دفن شد. علامه امینی در شهداء الفضیله (صفحه ۴۹۳) از این جنایات یاد کرده و می‌نویسد که پدر، پدربزرگ و عموی علامه بلبل و آیت‌الله حجت نیز در میان این شهدا بودند.

پس از این واقعه، علامه سید محمد کاظم بلبل، میر علی احمد حجت و سید جلال شریعت برای ادامه تحصیل به حوزه‌های علمیه مشهد و نجف رفتند و به احیای فرهنگ تشیع پرداختند.

نتیجه‌گیری و پیام جشن میلاد امام مهدی (عج)

همان‌گونه که امام رضا (ع) فرمودند:

«هر کس در مجلسی بنشیند که در آن معارف ما احیا شود، قلبش در روزی که قلب‌ها می‌میرند، نخواهد مرد.»

مناقب‌خوانی یکی از راه‌های احیای معارف اهل‌بیت (ع) و زنده نگه‌داشتن یاد آنان است. این سنت نباید کم‌رنگ شود، بلکه باید تقویت و گسترش یابد.

جشن میلاد امام مهدی (عج) فقط یک مناسبت نیست؛ بلکه فرصتی است برای تجدید عهد با ولایت، گسترش امید در دل‌ها و تلاش برای اصلاح خود و جامعه.

بیایید از این فرصت استفاده کنیم و هرکدام از ما با عمل به وظایف دینی و اخلاقی، گامی به سوی ظهور برداریم.

اللهم عجل لولیک الفرج و اجعلنا من اعوانه و انصاره و المستشهدین بین یدیه.

گفتنی است که این مراسم با گردانندگی محترم حاج مصطفی احمدی و اجرای برنامه‌هایی همچون مقاله‌خوانی، مداحی و مناقب‌خوانی همراه بود. پس از اقامه نماز جماعت، ویژه‌برنامه برش کیک مولودی برگزار شد و در پایان، از شرکت‌کنندگان پذیرایی به عمل آمد.

گزارش از: پایگاه اطلاع‌رسانی جهاد فرهنگی