(استاد شهید عبدالقادر توانا)

در آغاز تشکر و قدر می‌نمایم از دست اندکاران کانون علمی و فرهنگی شهید استاد عبدالقادر توانا، مخصوصاً از برادر عزیزم استاد عبدالرئوف توانا، بابت برگزاری این وبینار به مناسبت چهل و پنجمین سالروز شهادت 12000 شهید در پلیگیون‌های پلچرخی، یاد و خاطره‌ی تمام شهدای مظلوم و گمنام آن دوره را گرامی می‌دارم. من 45مین سالروز شهادت استاد عبد القادر توانا را به تمام بستگان، همسنگران و اخصاً به برادر عزیز و تلاشگر شان استاد عبدالرئوف توانا و ملت مسلمان افغانستان تسلیت می‌گویم.

شهدای زندان پلچرخی که از نخبه ترین شخصیت‌ها و برجسته‌ترین و خدوم‌ترین مدیران اجتماعی کشورما هستند که در تاریخ این سرزمین حماسه آفریدند، از آن جمع شهید استاد عبدالقادر توانا، 45 سال قبل از امروز در 8 جوزا 1358 خورشیدی همراه 117 تن از اعضای نهضت اسلامی به جرم مسلمان بودن و عدالتخواهی بدست خون آشام‌ترین رژریم وابسته به اتحاد جماهیر شوروی سابق به  شهادت رسیدند. با تأسف تا هنوز از سوی هیچ نهاد اسلامی و ملی و دولت مردان افغانستان دادخواهی صورت نگرفت و اگر تا کنون دادخواهی صورت می‌گرفت، ما امروز شاهدتدوام فجایع در این کشور نبودیم، آوردن صلح دائمی و پایان قتل‌ها جز دادخواهی از جنایت‌کاران جنگی چیزی دیگری نمی‌توان بود. امید وارم بازماندگان قربانیان خشونت به صورت رسمی دادخواهی نمایند.

از آنجایی که فرصت بسیار اندک و من معذورم که به تفصیل صحبت نمایم؛ اما چند سال قبل در جلد اول کتاب شهدای نخبه و مرزبانان اندیشه‌های اسلامی از استاد عبدالقادر توانا تحت عنوان «جهادگر مخلص» مطلبی نوشتم و در آنجا شرح دادم.

شهید استاد توانا در همان دوران آغاز جوانی و تحصیل مکتب وارد عرصه‌ی سیاست شد و با مطالعه و نوشتن مطالب فرهنگی، سیاسی و  اجتماعی پرداخت و او از جمله شخصیت‌های مبارزی بود که در برابر جریان‌های چپ دین ستیز و افراط گرایی قومی ایستادگی نمود. شهید استاد توانا از طریق روشنگری ماهیت مارکسیستی و دیگر جریان‌های چپی را معرفی کرد و در این راستا گام های عملی و استواری برداشت و در حقیقت روش مبارزه استاد توانا، انسان را به یاد مبارزات عزت آفرین علامه سید جمال‌الدین حسینی افغانی، شهید امام حسن النباء، شهید سید قطب و دیگران پیشگامان نهضت‌های اسلامی می‌اندازد. شهید استاد توانا جهادگر مخلص و از درس آموختگان مدرسه عالی امام ابوحنیفه و دانشکده شرعیات دانشگاه کابل و همزمان یکی از پیشگامان نهضت جوانان مسلمان افغانستان بود.

شهید استاد توانا از سال 1347خورشیدی، یکی از چهره‌های شاخص مبارز و اسلامگرا و حامی ملت مظلوم فلسطین بود که اولین تظاهرات نهضت در همان سال به دفاع از مردم مظلوم فلسطین و افشای جریان‌های ضد دینی و تقابل با احزاب چپی در دانشگاه کابل آغاز شد. شهید استاد توانا یکی از چهره‌های برجسته‌ی نهضت اسلامی بود که با اخلاص، شجاعت و درایت همزمان با تغییر نظام توسط داودخان در سال 1352 خورشیدی به افشاگری بازی‌های پشت پرده بنام جمهوریت و احزاب چپی وابسته به اتحاد جماهیر شوروی سابق پرداخت که در پیوند با این حرکت، تعدادی از جوانان به جرم فعالیت‌های دینی و عدالت‌خواهی و حرکت مدنی، سال‌ها در زندان دهمزنگ و پلچرخی بسر بردند و حدود پنج سال در زندان و تحت شدیدترین شکنجه‌ها قرار داشت و تا کودتای 7 ثور 1357خورشیدی رُخ‌داد که سیاه‌ترین روز در تاریخ افغانستان 7 ثور هست. تا اینکه در قیام 8 جوزا 1358 خورشیدی در فاجعه‌ی خونینی که برای زندانیان رُخ داد و با اعدام دسته جمعی 117 تن با وضع فجیع به شهادت رسیدند که داستان غم‌انگیز و اعدام آن‌ها چنان آزار دهنده و دلخراش است که یاد آوری و شنیدن آن برای هر انسان با احساس سخت و دشوار است.

از خاندان بزرگ، ریشه دار و ارزشگرای توانا حدود 36 نفر در راه استقلال طلبی و اسلام خواهی به شهادت رسیدند و هرکدام باعث افتخار کاروان شهداست و یکی از آن شهدا استاد عبدالقادر تواناست که در 8 جوزا 1358 خورشیدی به قافله شهدای راه آزادی و استقلال کشور پیوست روحش شاد و یاد و خاطره‌اش گرامی باد.