قتل عام مردم یکه‌ولنگ در سال ۱۳۷۹ توسط گروه طالبان نسل کشی صریح و جنایت علیه بشریت بود، باید برای به محاکمه کشاندن عاملین این جنایت بزرگ و سایر فجایع در کشور یک نهاد دادخواهی دائمی ایجاد شود.

به گزارش خبرگزرای جهاد فرهنگی  از هجدهمین سالگرد شهادت شهدای “یکه‌ولنگ” ولایت بامیان امروز جمعه ۲۱ جدی از سوی خانواده‌های شهدای یکه‌ولنگ باحضور علما، سیاسیون، اساتید دانشگاه ها، فعالین جامعه‌ی مدنی و جوانان در کابل گرامی‌داشت شد.

محمد اکبری وکیل مردم بامیان در پارلمان فاجعه ی خونین یکه‌ولنگ و ده ها حادثه دیگر پس از آن را مداخلات بی وقفه ی بیگانه ها در امور داخلی کشور و نارسایی ها در حکومت مجاهدین و همچنین زیاده طلبی های برخی از عناصر و افراد به نام رهبران جهادی عنوان کرد.

آقای اکبری همچنان افزود: پس از سقوط حکومت داکتر نجیب هفتصد حکومت محلی و مرکزی تشکیل شد و بیش از دو میلیون تن در سراسر افغانستان مسلح گردید.

به گفته این رهبر جهادی پس از سقوط آخرین حکومت کمونیستی، روحیه تسلیحاتی و نظامی برهمه چیز غالب و مستولی بود و بسیاری از رهبران مجاهدین به این باور بودند که باید قضایای مورد اختلاف را از راه میل تفنگ حل و فصل کرد.

به باور اکبری قدرت طلبی سران مجاهدین و بی توجهی به ثمره ی جهاد پرافتخار کشور سبب شد که فجایع خانمان سوز جنگ داخلی بوجود بیاید و در پی آن گروه خون آشام طالبان بر اوضاع مسلط شود و جبهه های مقاومت یکی پس از دیگری سقوط کند.

به گفته وی ناتوانی رهبران مجاهدین و ضعف مدیریت در ایجاد یک حکومت اسلامی و همه شمول باعث شد تا سپاه صحابه کراچی به همکاری وهابیت عرب در افغانستان یورش ببرند و سبب فجایع هولناکی در کشور شوند که قتل عام مردم «یکه‌ولنگم بامیان یکی از نمونه های آن به شمار می رود.

اکبری به اوضاع جاری کشور نیز اشاره کرده و از تلاش‌های جامعه جهانی و کشورهای منطقه برای تامین صلح در کشور قدردانی کرد.

او اظهار داشت که مردم افغانستان آرزوی صلح و ختم جنگ در چوکات قانون را دارند و خواهان زندگی محترمانه برای خود و گروه های مخالف هستند، اما هیچ کشور و گروهی حق ندارند که منهای مردم و حکومت افغانستان برای آینده کشور تصمیم بگیرند.

سید جعفر عادلی«حسینی» رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اخوت اسلامی افغانستان که در این محفل صحبت می‌کرد نیز فاجعه سال ۱۳۷۹ در ولسوالی «یکه‌ولنگ» بامیان توسط گروه طالبان را یک جنایت بشری و نسل کشی عنوان کرد و برای به محاکمه کشاندن عاملین این حادثه ی خونین و سایر حوادث تلخ و تاقت فرسا خواهان ایجاد یک نهاد داد خواهی دائمی شد و افزود:

نهاد دادخواهی دائمی برای معرفی جنایات جنگی ایجاد و علاوه بر اینکه عاملین فجایع شناسایی و این نهاد می‌تواند بصورت وسیع و  گسترده در سه بخش دائما فعال باشند:

1. تجلیل و یاد بود از علما، نخبگان، متنفذین و کسانی‌که به جرم مسلمان بودن پس از بقدرت رسیدن کمونیست‌ها و تجاوز روس‌ها به این کشور به شهادت رسیدند.
2. شهدای واقعی دوران جهاد ملت مسلمان افغانستان
3. پیگیری فجایع خونین و از جمله فاجعه و شهدای یکه‌ولنگ باید رسیدگی و وقایع به درسی نگارش شود…

سخنرانان نباید محافظه کاران و مصلحت اندیشانه از موضوع بگذرند…..

او با تاکید بر اینکه امروز تجلیل از شهدا به میدان بازی سیاسی میان افراد و اشخاص تبدیل شده است افزود: یک عده به خاطر گرایشهای قومی، سیاسی و حزبی خود هر  مرده ای را تجلیل می کنند در حالیکه شهدای واقعی و آنانیکه در راه خدا و برای آزادی وطن به شهادت رسیده اند به فراموشی سپرده شده است.

عضو شورای رهبری حزب حرکت اسلامی مردم فاجعه یکه‌ولنگ را یکی از غم انگیزترین فاجعه در تاریخ کشور و افزود:

فراموشی وقایع چون ۱۹ جدی ۱۳۹۷ خورشیدی در حقیقت ظلم و فراموشی تاریخ هست و نباید فجایع خونین که در این کشور رخ داده به فراموشی سپرده شود و برای پاسداری از خون شهداء یاد و خاطره‌ی آن زنده نگه داشته شود.

وی با انتقاد از کسانیکه در دوران حاکمیت طالبان رعیت بودند نیز در اثر غفلت از بار مسئولیت شانه خالی نمی‌توانند گفت:

کسانیکه آن زمان رعیت طالبان بودند در قضیه خود را بی طرف می دانند نباید از بار مسئولیت شانه خالی نمایند و باید بصورت واضع عاملین، مسببین و شرکای جنایت ۱۹ جدی را واضع معرفی نمایند و خودشان را بی طرف نگیرند و سخنران‌های بعد از من نیز مصلحت اندیشی، محافظه کاری و منافع شخصی خود را مقدم نداسته و حقایق را بیان کنند، زیرا آن‌ها در زمان طالبان هرکدام مسئولیت داشتند

آقای عبدالله احمدی فعال جامعه‌ی مدنی نیز گفت: علاوه بر گروه طالبان که باعث فاجعه بزرگ در یکه‌ولنگ هستند، کسانی که به عنوان رهبر جهادی از مردم همواره امتیاز گرفته اند و در جریان قضایا قرار داشتند نیز در برابر مردم افغانستان پاسخگو هستند.

آقای احمدی گفت، قتل عام مردم یکه‌ولنگ در ۱۹ جدی ۱۳۷۹ ه.ش که نمونه روشنی از نسل‌کشی و جنایت علیه بشریت بود به گونه مستقیم از سوی گروه طالبان انجام شده و کسانی دیگری عمدا و یا سهوا به گونه غیرمستقیم در آن نقش داشتند.
او افزود که این حادثه هرچند با تلاش‌های برخی نهادهای مدافع حقوق بشری در اوایل در سطح بین‌المللی برجسته شده و جزیی از قضایای جنایت علیه بشریت شناخته شد اما بررسی این قضیه در افغانستان به فراموشی سپرده شده و بازماندگان قربانیان نیز کاملا از سوی حکومت فراموش شدند.
نماینده جامعه‌ی مدنی خاطر نشان کرد که فاجعه ۱۹ جدی باید مورد بررسی قرار گرفته، عاملان مستقیم و غیرمستقیم آن پیگرد شوند و به بازماندگان شهدا نیز در بخش‌های معیشتی و تحصیلی توجه جدی صورت بگیرد. به گفته وی، میکانیزم‌های در سطح ملی و بین‌المللی وجود دارد که بررسی فاجعه یکه‌ولنگ را امکان پذیر ساخته و به گرفتاری عاملان آن می‌انجامد.

در همین حال سید حسین عالمی بلخی  وزیر مهاجرین و عودت کنندگان در وصف شهید و واژه شهادت از دیدگاه قرآن صحبت کرد و گفت: در فرهنگ دینی ما شهادت از جایگاه ویژه ای برخوردار است و به فرموده قرآن کریم شهدا زنده هستند و در نزد خداوند مشمول نعمت و روزی می باشند.

او در ادامه سخنان خود علت اصلی فجایع در افغانستان به خصوص فاجعه ی سال ۱۳۷۹ ولسوالی “یکه‌ولنگ” را فاصله گرفتن سران مجاهدین از معیارهای اسلامی و انسانی خواند و تاکید کرد که عمده ترین معیار برتری در اسلام تقوا است که متاسفانه رهبران سیاسی و در مجموع مردم افغانستان آ نرا در مراحل مختلف فراموش کردند.

او تاکید کرد: تا زمانیکه مردم به معیارهای که باعث سعادت بشر می شود برنگردند نه به صلح می رسند و نه از نگاه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی وضعیت بهبود پیدا می کند.

به گفته وزیر مهاجرین امروز در برخی از کشورهای پیشرفته ی دنیا بیش از دو صد قوم زندگی می کنند، اما هیچ اختلافی بین آنها وجود ندارد، زیرا بر اساس معیارهای انسانی، منطقی و معقول حرکت می کنند و همواره در حال پیشرفت هستند.

و نیز در گرامیداشت از هجدهمین سالیاد قتل عام مردم یکه‌ولنگ سخنرانان تاکید نمودند که باید به خواسته های وارثین و بازماندگان این شهدا رسیدگی صورت گیرد.
سید خلیل الله انوری رهبر حزب حرکت اسلامی مردم افغانستان با تأکید به اهمیت برگزاری و یاد بود از شهدای مظلوم یکه‌ولنگ و امثالهم آن را یک وظیفه و رسالت اسلامی و انسانی خواند و نیز در پیوند با صلح و طرح جامع در رابطه با صلح تفصیلاً صحبت نمود و همین طور مقاله‌ی توسط سید جاوید سدید به نمایندگی از وارثین شهدا و قرائت قطعنامه وارثین شهدا و در پایان  محفل قطع نامه ای از سوی وارثین شهدای نوزدهم جدی «یکه‌ولنگ» توسط سید ابراهیم هاشمی قرائت گردید.

نام گذاری نوزدهم جدی به نام شهدای «یکه‌ولنگ» در تقویم رسمی کشور، اعطای بورسیه های تحصیلی برای بازماندگان شهدا و اشتغال زایی بعد از فراغت، جلوگیری از غصب زمینهای وارثین شهدا و ترمیم قبور شهدای یکه‌ولنگ از موضوعاتی بود که بازماندگان شهدا در این قطع نامه از حکومت خواستند.

مراسم با دعائیه حجت‌الاسلام والمسلمین فاضل حسینی رئیس بنیاد فرهنگی اجتماعی راه امین پایان یافت.

گفتنی است که در نوزدهم جدی سال ۱۳۷۹ مردم ولسوالی یکه‌ولنگ ولایت بامیان در حالیکه پرچم های سفید را به رسم تسلیم و وفاداری برداشته بودند مورد هجوم بی رحمانه گروه طالبان قرار گرفتند که بیش از ۳۰۰ تن افراد ملکی و بیگناه اعم از جوانان، زنان پیرمردان و کودک به شهادت رسیدند.

گزارشگرد/ سید نور آقا احسانی